iEidiseis, 27.4.2023
1. Πώς αξιολογείτε από θεσμική άποψη την αυτοτελή υποβολή συνδυασμών υποψηφίων από τα κόμματα του κυρίου Κασιδιάρη και του κυρίου Κανελλόπουλου;
Δεν είμαι αρμόδιος να διερευνήσω αν η αιφνιδιαστική επιλογή του κυρίου Κανελλόπουλου να κατέλθει στις εκλογές αυτοτελώς σε σχέση με το κόμμα Κασιδιάρη αποτελεί συνέπεια της μεταξύ τους ρήξης ή στρατηγική επιλογή. Ωστόσο, από θεσμική σκοπιά θεωρώ ότι πρόκειται για την επιβεβαίωση της αλυσιτέλειας των πρόσφατων τροπολογιών που προβλέπουν την απαγόρευση της εκλογικής συμμετοχής πολιτικών κομμάτων υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Για να γίνω σαφέστερος, η παράλληλη κάθοδος των δύο κομμάτων σημαίνει δύο πράγματα: Πρώτον, ότι θα τεθεί αναπότρεπτα ενώπιον του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου το ζήτημα της συνταγματικότητας της εκλογικής απαγόρευσης, για την οποία μέρος της θεωρίας αλλά και έμπειροι δικαστικοί λειτουργοί έχουν εκφράσει δημόσια την άποψη ότι οι σχετικές ρυθμίσεις είναι αντισυνταγματικές. Δεύτερον, ότι απεμπλέκεται το κόμμα του κυρίου Κανελλόπουλου από το ενδεχόμενο να θεωρηθεί ότι στην πραγματική του ηγεσία υποκρύπτεται ο πρωτόδικα καταδικασμένος για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση Η. Κασιδιάρης, άρα δεν θα είναι υποστηρίξιμος στον Άρειο Πάγο ο εκλογικός αποκλεισμός του κόμματος Κανελλόπουλου.
2. Στην πράξη τι μπορεί να σημαίνει αυτό;
Στην πράξη σημαίνει ότι είτε θα επιτραπεί τελικά η εκλογική κάθοδος του κόμματος Κασιδιάρη, για το οποίο όπως αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις υπάρχουν πολύ σοβαρές πιθανότητες να εκπροσωπηθεί στη Βουλή είτε, αν απαγορευτεί η συμμετοχή του στις εκλογές, θα έχει τη δυνατότητα να εκφράσει την υποστήριξή του πριν από τις 21 Μαΐου προς τους εκλογικούς συνδυασμούς του κόμματος Κανελλόπουλου, δίνοντάς του έτσι μία ισχυρή ώθηση για να πετύχει αυτό την είσοδο στη Βουλή, εκπροσωπώντας παρεμφερείς θέσεις με αυτές του κόμματος Έλληνες.
Κατά συνέπεια, με τον «διπλασιασμό» του ακροδεξιού κόμματος στην ουσία παρακάμπτεται η βούληση του νομοθέτη να αποκλείσει από τις εκλογές πολιτικά κόμματα τα οποία περιλαμβάνουν στην ηγετική τους ομάδα, τυπικά ή άτυπα, πρόσωπα που έχουν καταδικαστεί για συμμετοχή σε εγκληματικές οργανώσεις, όπως εν προκειμένω η καταδικασμένη ηγεσία της Χρυσής Αυγής.
3. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, πώς θα μπορούσε να αποτραπεί η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση των ακροδεξιών μορφωμάτων;
Έχω υποστηρίξει από την πρώτη στιγμή που τέθηκε στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα του εκλογικού αποκλεισμού ακροδεξιών κομμάτων, ότι πρόκειται για μία εξαιρετικά δύσκολη νομική άσκηση και ότι το μόνο το οποίο μπορούμε τελικά να επιδιώξουμε με απαγορευτικές διατάξεις είναι να μην εκλεγούν πρόσωπα καταδικασμένα στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Αυτό θα μπορούσε να θεσπιστεί νομοθετικά με ρυθμίσεις που προκαλούν λιγότερες συνταγματικές αντιμαχίες και μικρότερες πολιτικές ανησυχίες, αντί να υιοθετηθούν οι πρόχειρες τροπολογίες που ψηφίστηκαν τους τελευταίους μήνες.
Ωστόσο, το πρόβλημα έχει πολύ βαθύτερες ρίζες και άπτεται αφενός των ακροδεξιών θυλάκων που παραμένουν εγκιβωτισμένοι σε κομβικές λειτουργίες του κράτους, αφετέρου της πολιτειακής εκπαίδευσης και των αντιλήψεων που καλλιεργούνται στην ελληνική κοινωνία, με ευθύνη και των κυβερνώντων.