ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΑΤΑ

Εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, 5/2/2013

Η αποσπασματική προσέγγιση του εκλογικού συστήματος, της χρηματοδότησης της πολιτικής και της εσωτερικής λειτουργίας των πολιτικών κομμάτων οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα. Τα τρία αυτά κεντρικά προβλήματα οργάνωσης της πολιτείας αποτελούν ενιαίο σύνολο. Αλλωστε, το εκλογικό σύστημα συνδέεται άρρηκτα με το κομματικό σύστημα. Βέλτιστο ή ιδανικό εκλογικό σύστημα δεν υπάρχει. Ετσι, το εκλογικό σύστημα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που προέκυψαν μετά τις δίδυμες εκλογές του 2012.
Η διαιώνιση της χειραγωγικής λειτουργίας του εκλογικού συστήματος δεν είναι αποδεκτή. Ωστόσο σε μια περίοδο αναμόρφωσης και κατακερματισμού του κομματικού συστήματος, η στροφή προς έναν αναλογικότερο εκλογικό νόμο αποτελεί δικλίδα ασφαλείας για το πολιτικό σύστημα.
Αναλογικότερο εκλογικό σύστημα και ενίσχυση της τοπικής αντιπροσώπευσης είναι σε δυσαρμονία με την πρόταση των μονοεδρικών περιφερειών, που μπορεί να οδηγήσει σε μη εκλογή υποψηφίων με υψηλή δημοφιλία και στην υποαντιπροσώπευση των μικρότερων κομμάτων στις μονοεδρικές, δηλαδή στο εγγύτερο προς τον ψηφοφόρο πεδίο έκφρασης της πολιτικής βούλησης. Συνεπώς είναι σκόπιμη η χάραξη ολιγοεδρικών εκλογικών περιφερειών, χωρίς σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ τους όσον αφορά το εκλογικό μέτρο, για προφανείς λόγους ισότητας.
Οι μεγάλες περιφέρειες είναι απρόσφορες από άποψη αντιπροσώπευσης αλλά και εκλογικών δαπανών. Η αποκατάσταση της αναλογικότητας σε εθνικό επίπεδο προϋποθέτει ότι ένα μέρος των βουλευτών θα εκλέγεται σε επικαθήμενες περιφέρειες.
Ο σταυρός προτίμησης αποτελεί ένα απολίθωμα που αναπαράγει σειρά παθογενειών. Ολιγοεδρικές εκλογικές περιφέρειες και σύστημα δεσμευμένων συνδυασμών συμβάλλουν επίσης στον έλεγχο του πολιτικού χρήματος.
Η επιλογή των δεσμευμένων συνδυασμών συναρτάται με την ενίσχυση της εσωκομματικής δημοκρατίας, που με τη σειρά της μπορεί να συνδεθεί με ένα νέο σύστημα χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων. Οσον αφορά το επιχείρημα της κυβερνησιμότητας, μία πριμοδότηση του πρώτου κόμματος δεν πρέπει να αποκλειστεί, αλλά να μην υπερβαίνει τις 25 έδρες και πάντως να μεταβάλλεται ανάλογα με την εκλογική δύναμη του πρώτου κόμματος.