Εφημερίδα, “ΕΘΝΟΣ”, 3/9/2013
Ο μύθος ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας είναι αποτέλεσμα των «ιδιαιτεροτήτων» της φαίνεται ότι έχει καταρρεύσει. Ασφαλώς για μια σειρά από ιστορικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς λόγους η Ελλάδα αναδείχθηκε στον πιο αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης. Το φάσμα της χρεοκοπίας δεν έπληξε όμως μόνο την Ελλάδα, αλλά με σφοδρότητα και χώρες που ανήκουν στον πυρήνα των ευρωπαϊκών κέντρων αποφάσεων, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, ακόμη και η Γαλλία. Αρα η λύση στο ελληνικό πρόβλημα δεν μπορεί να προέλθει από πολιτικές δημοσιονομικής ασφυξίας και εσωτερικής υποτίμησης, αλλά μόνο μέσα από μια συνολική ευρωπαϊκή στρατηγική.
Ο δεύτερος, εξίσου επικίνδυνος μύθος που καλλιεργήθηκε αφορά την αποτυχία των συνταγματικών θεσμών στην Ελλάδα. Η παράκαμψη του Κοινοβουλίου από την κυβέρνηση κατά τη νομοθετική λειτουργία, η συστηματική υποβάθμιση της προστασίας των ατομικών και ιδίως των κοινωνικών δικαιωμάτων, η υποτονική νομολογία των δικαστηρίων στο πλαίσιο του ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων, η ενίσχυση των πολιτικών άκρων και η στροφή προς κυβερνήσεις συνεργασίας με έντονο τεχνοκρατικό μανδύα, που απλώς εφαρμόζουν συνταγές υπαγορευμένες από τους εκπροσώπους των δανειστών, όλη αυτή η συμπτωματολογία δεν συνιστά αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, αλλά εκδηλώνεται σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη.
Ετσι, σε μια πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα (Xenophon Contiades, Constitutions in the Global Financial Crisis, Ashgate Publishers) πραγματοποιήθηκε συγκριτική προσέγγιση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης σε 10 χώρες, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η λειτουργία της δημοκρατίας και οι συνταγματικές εγγυήσεις δεν αλλοιώθηκαν μόνο στη χώρα μας, ως συνέπεια κάποιας «ελληνικής ιδιαιτερότητας», αλλά στα περισσότερα κράτη τα πλήγματα υπήρξαν καταλυτικά. Οσο οξύτερη ήταν η κοινωνική και οικονομική διάσταση της κρίσης, τόσο ευρύτερες υπήρξαν οι συνέπειες για το δημοκρατικό και κοινωνικό κράτος δικαίου.
Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι για τις παθογένειες στην οργάνωση του κράτους και την αλυσιτελή προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ελλάδα ευθύνεται μόνον η κρίση. Αποδεικνύουν, ωστόσο, ότι οι ατελέσφορες πολιτικές διαχείρισης της κρίσης οδηγούν σε αποσύνθεση της δημοκρατίας και, επίσης, ότι αυτό δεν αποτελεί ελληνική ιδιοτυπία.