Εφημερίδα, “ΕΘΝΟΣ”, 2/7/2013
Οι πολιτικές και διοικητικές αλλαγές στην Ελλάδα θυμίζουν το υφαντό της Πηνελόπης, που την ημέρα το ύφαινε και τη νύχτα το ξήλωνε. Με αυτή την παραστατική μεταφορά ξεκινάει ο Αντώνης Μακρυδημήτρης, στο νέο του βιβλίο «Υφαίνοντας τον ιστό της Πηνελόπης», την ανάλυση της μεταρρυθμιστικής αδράνειας καθ’ όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο, συμπεριλαμβανομένης της μεταμνημονιακής τριετίας. Οι εξαγγελίες, οι προθέσεις, ακόμη και ψηφισμένοι νόμοι ή διοικητικές πράξεις μένουν κενό γράμμα, καθώς οι κυβερνώντες είτε αποφεύγουν είτε αδυνατούν να προχωρήσουν στο στάδιο της εφαρμογής.
Η παγίωση της δημοκρατίας μετά το 1974 και η εμβάθυνσή της μετά το 1981 δεν συνοδεύθηκαν από ανάλογη ενδυνάμωση της ικανότητας της δημόσιας διοίκησης να ανταποκρίνεται στις λειτουργίες ενός σύγχρονου κράτους, ενταγμένου στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ούτε στην κάλυψη κρίσιμων βιοτικών αναγκών των πολιτών. Απαξιωμένη, λοιδορημένη, αγόμενη και φερόμενη από ιδιοτελείς πολιτικές ηγεσίες, η δημόσια διοίκηση χαρακτηρίζεται ως ο «μεγάλος ασθενής» της ελληνικής δημοκρατίας.
Ο κομματισμός, η αναξιοκρατία, η διαφθορά, η απουσία αξιολόγησης, ο νομικισμός και η έλλειψη κινήτρων για αποδοτικότητα των υπαλλήλων συνιστούν ορισμένες όψεις των διαχρονικών της παθογενειών. Ωστόσο, οι κύριες προϋποθέσεις για ριζικές αλλαγές υπάρχουν. Τα προβλήματα έχουν επισημανθεί και αναλυθεί επαρκώς, μελέτες και προτάσεις αναμόρφωσης του κράτους δεν λείπουν, σημαντικό τμήμα των εργαζόμενων στον δημόσιο τομέα διαθέτει υψηλά προσόντα και ήθος. Απουσιάζει όμως η κρισιμότερη διάσταση, δηλαδή μία πολιτική ηγεσία που δεν θα διστάσει μπροστά στο πολιτικό κόστος, θα προχωρήσει σε δομικές παρεμβάσεις και θα αναστηλώσει το φρόνημα των δημοσίων υπαλλήλων.
Χωρίς μείωση της γραφειοκρατίας και των περιττών διοικητικών επιβαρύνσεων η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα και η επιχειρηματικότητα στάσιμη. Χωρίς αποτελεσματική διοίκηση ούτε η συλλογή των φόρων ούτε η παροχή ποιοτικών κοινωνικών υπηρεσιών είναι εφικτή. Για την έξοδο από την κρίση δεν αρκεί μια νέα θεσμική αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά απαιτούνται επαναστατικοί μετασχηματισμοί στο ελληνικό πολιτικό και διοικητικό σύστημα.