Εφημερίδα “Έθνος”, 24/2/2015
Η πολιτική δεν είναι μόνο διαχείριση συμβόλων. Έχει και ουσία. Η μετονομασία του Μνημονίου σε «συμφωνία ανάπτυξης» και της τρόικας σε «θεσμούς», η επιλογή ενός αντισυμβατικού ενδυματολογικού κώδικα και η μείωση πολυτελών κρατικών δαπανών εκπέμπουν συμβολισμούς που συγκινούν μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Όμως παράλληλα με τη συμβολική διάσταση είναι κρίσιμο να ενσωματώνονται στις δημόσιες πολιτικές και πραγματικές αλλαγές στη λειτουργία της πολιτείας. Η σημαντικότερη αλλαγή που φάνηκε να επιφέρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον πρώτο μήνα από τον διορισμό της ήταν η ίδια η σύνθεσή της. Τηρώντας την προεκλογική του δέσμευση, ο πρωθυπουργός μείωσε τον αριθμό των υπουργείων, παρότι ο συνολικός αριθμός υπουργών, αναπληρωτών υπουργών και υφυπουργών παραμένει εξίσου μεγάλος, αν όχι μεγαλύτερος από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Ομως η μείωση των υπουργείων αποτελεί στην ουσία «οφθαλμαπάτη», αφού το μικρό και ευέλικτο κυβερνητικό σχήμα, που αποτελεί πάγια ανεκπλήρωτη δέσμευση όλων των κομμάτων εξουσίας εδώ και δεκαετίες, δεν επιτυγχάνεται με την απλή μετονομασία των υπουργείων και την τυπική υπαγωγή σε αυτά των προϋφισταμένων, αλλά προϋποθέτει αναδιάρθρωση λειτουργιών και αρμοδιοτήτων.
Τα υπουργεία δεν αυξομειώνονται με βολονταριστικές ενέργειες και εικονικές συγχωνεύσεις. Η υπόστασή τους είναι συναρτημένη με τη δομή, τον τρόπο οργάνωσης και τη δράση της δημόσιας διοίκησης. Εάν δεν προηγηθεί μία συνολική αναδιάρθρωση της διοίκησης, οι αυξομειώσεις και μετονομασίες υπουργείων παραμένουν κενές περιεχομένου και αναντίστοιχες προς τη διοικητική πραγματικότητα. Ο ορισμός ενός αναπληρωτή υπουργού στη θέση του προϋπάρχοντος υπουργού δεν μεταβάλλει επί της ουσίας απολύτως τίποτα.
Αν η νέα κυβέρνηση δεν μετουσιώσει σύντομα το πολιτικό της πρόγραμμα σε απτές θεσμικές παρεμβάσεις με συγκεκριμένα αποτελέσματα και παραμείνει εγκλωβισμένη σε κινήσεις με συμβολικό περιεχόμενο, τότε όχι μόνο θα εξασθενήσει η επικοινωνιακή εμβέλεια των επιλογών της, αλλά θα απογοητεύσει μία κοινωνία που διψάει για αλλαγές σε όλα τα επίπεδα του κράτους και της οικονομίας. Η αξιοπιστία της κυβέρνησης προϋποθέτει αποφασιστικές τομές, όχι μόνο τη διαχείριση συμβολισμών.