Ο Τραμπ και τα αντίβαρα

Εφημερίδα “Έθνος”, 7.3.2017

Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στο προεδρικό αξίωμα αποτέλεσε μια δυσάρεστη έκπληξη για την αμερικάνικη πολιτική τάξη, όχι μόνο στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών, αλλά και στο ίδιο το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Ηδη η επικράτησή του στις προκριματικές εκλογές για την ανάδειξη του υποψήφιου προέδρου από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων είχε προκαλέσει οξύτατες αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματος. Ομως η ακραία δημαγωγία κατά την προεκλογική του εκστρατεία και τα «σκοτεινά» εργαλεία πολιτικής επικοινωνίας που χρησιμοποίησε ανέτρεψαν όλα τα προγνωστικά.
 
Οι αρχικές προβλέψεις για τη μετεκλογική συμπεριφορά του προέδρου Τραμπ διαψεύστηκαν σύντομα. Αποδείχθηκε ότι η επιθετική, εθνολαϊκιστική και ρατσιστική ρητορεία, αλλά και η ενίοτε αλλοπρόσαλλη προεκλογική συμπεριφορά του δεν αποτέλεσαν απλώς ένα στρατηγικό τέχνασμα για να προσελκύσει ψηφοφόρους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ιδίως όσους ήταν οργισμένοι με τις πολιτικές ελίτ των βορειοανατολικών πολιτειών, αλλά ο λόγος του πράγματι εξέφραζε τις «κοσμοαντιλήψεις» του και ένα σχέδιο θεσμικών, κοινωνικών και οικονομικών ανατροπών.
 
Στις ΗΠΑ έχει ξεκινήσει πλέον ένας δημόσιος διάλογος σχετικά με τα θεσμικά αντίβαρα που λειτουργούν στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα για να αποτρέψουν έναν πρόεδρο που εκδηλώνει «περίεργες» πολιτικές συμπεριφορές, που για την ιδιόμορφη, ναρκισσιστική του προσωπικότητα πληθαίνουν οι αναλύσεις ψυχιάτρων και που η δημοφιλία του εξανεμίστηκε μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα αφότου ανέλαβε καθήκοντα.
 
Η απόφασή του να απαγορεύσει την είσοδο στις ΗΠΑ προσώπων προερχόμενων από ορισμένες χώρες, την οποία ακύρωσαν πολλά δικαστήρια, ήταν εξωφρενική. Συγκεκριμένες πράξεις για τις οποίες να μπορεί να κατηγορηθεί ώστε να κινηθεί διαδικασία έκπτωσης από το προεδρικό αξίωμα δεν έχουν ακόμη προκύψει, όμως το ενδεχόμενο πιθανολογείται ήδη.
 
Ωστόσο, σοβαροί Αμερικανοί συνταγματολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες επισημαίνουν τους κινδύνους που εγκυμονεί ένα πρόωρο εγχείρημα ανατροπής του Τραμπ, ακολουθώντας τούς θεσμικά προβλεπόμενους μηχανισμούς: Πιθανόν θα έδινε περισσότερη τροφή στον ακραία δημαγωγικό του λόγο, θα ενέτεινε την πολιτική πόλωση και θα δίχαζε την κοινωνία, με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες.