Εφημερίδα “Έθνος”, 9/2/2016
Το εκλογικό σύστημα αλληλεπιδρά με το κομματικό σύστημα και επηρεάζει καθοριστικά τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Οι βασικές επιλογές του εκλογικού συστήματος ασκούν, επίσης, άμεση επίδραση στην εκλογική συμπεριφορά και στην πολιτική κουλτούρα.
Η σημασία του εκλογικού συστήματος για την ανάδειξη της κυβέρνησης, τη λειτουργία της Βουλής και συνολικά για την πολιτική ζωή είναι υψηλότερη από κάθε άλλη συνταγματική ή νομοθετική ρύθμιση. Με αυτό το σκεπτικό, είναι σοφή η συνταγματική πρόβλεψη για την επίτευξη αυξημένης πλειοψηφίας 200 βουλευτών προκειμένου να εφαρμοστεί ένας νέος εκλογικός νόμος στις αμέσως επόμενες εκλογές.
Πέντε είναι τα κρίσιμα αιτήματα που καλείται να σταθμίσει και να εξισορροπήσει ο σχεδιαστής του εκλογικού συστήματος: η διεύρυνση της συμμετοχής των πολιτών, η γεωγραφική και πολιτική αντιπροσώπευση, η κυβερνησιμότητα, η επιλογή (και ανανέωση) της πολιτικής τάξης και η αντιμετώπιση φαινομένων διαπλοκής και μαύρου πολιτικού χρήματος.
Το ισχύον εκλογικό σύστημα είναι αναχρονιστικό. Δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πολιτική, κομματική και κοινωνική πραγματικότητα. Διαστρεβλώνει την αρχή της αντιπροσωπευτικότητας. Οδηγεί σε κυβερνητικές τερατογενέσεις. Απωθεί τους πολίτες ως προς την άσκηση του δικαιώματος ψήφου. Δεν ευνοεί την αναβάθμιση του πολιτικού προσωπικού. Επιτείνει τη συγκρουσιακή πολιτική κουλτούρα. Αναπαράγει φαινόμενα διαφθοράς.
Τι πρέπει να γίνει; Κατ’ αρχάς, κατάτμηση των τεράστιων εκλογικών περιφερειών και δημιουργία περιφερειών όπου θα εκλέγονται 6 έως 8 βουλευτές. Διατήρηση, όμως, και ορισμένων μικρότερων περιφερειών για λόγους γεωγραφικής αντιπροσώπευσης. Διατήρηση του κατωφλίου εισόδου στο Κοινοβούλιο στο 3%, για την αποφυγή «τοπικιστικού» χαρακτήρα κομμάτων.
Εξάλλου, αντικατάσταση του bonus των 50 εδρών από ένα σύστημα πριμοδότησης του πρώτου κόμματος με γνώμονα τόσο το εκλογικό του ποσοστό όσο και τη διαφορά του από το δεύτερο και το τρίτο κόμμα. Κατάργηση του σταυρού προτίμησης και αντικατάστασή του από προκριματικές εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη των υποψηφίων, μία διαδικασία επωφελής για την αναβάθμιση της κομματικής ζωής. Θέσπιση ασυμβιβάστου για τα αξιώματα του υπουργού και του βουλευτή. Τέλος, διατήρηση του αριθμού των 300 βουλευτών, ώστε να μην υποβαθμιστεί περαιτέρω η λειτουργία της Βουλής.