Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, 8/11/2011
Κάποιοι θα έπρεπε να αναλάβουν επιτέλους εμπράκτως την πολιτική ευθύνη για όσα έγιναν. Ένα δημοψήφισμα που ανακαλείται μετά από απίστευτες πολιτικές ανακολουθίες και διεθνείς πιέσεις! Μια κυβέρνηση που λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης ενώ εν ενεργεία υπουργοί θέτουν ως προϋπόθεση για τη στήριξή της την άμεση δρομολόγηση της παραίτησης του πρωθυπουργού! Μια αξιωματική αντιπολίτευση που ανακαλεί την απόφασή της να μην υπερψηφίσει τη νέα δανειακή σύμβαση, με το σκεπτικό ότι η καταψήφισή της σε δημοψήφισμα θα είναι καταστροφική!
Την ίδια ώρα το ευρωπαϊκό διευθυντήριο στέλνει τελεσίγραφα για το εάν, πότε και με ποιες συνέπειες πρέπει να πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα, βουλευτικές εκλογές, κυβέρνηση συνεργασίας ή οτιδήποτε άλλο άπτεται της λειτουργίας μιας συνταγματικής δημοκρατίας! Στο ερώτημα από πότε αυτά ανήκουν στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η απάντηση είναι μη νομική: από τότε που αποδεικνύεται ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα παραπαίει και ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί, με κομμένη ανάσα, συνεδριάσεις κυβερνητικών και κοινοβουλευτικών οργάνων, δραματοποιημένες συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αντιφατικές δηλώσεις και σενάρια. Εκθαμβωτικές εικόνες πολιτικής παρακμής και αποσύνθεσης σε απευθείας σύνδεση.
Επί μία εβδομάδα χάθηκε κάθε θεσμική και πολιτική σοβαρότητα. Ενόσω η χώρα δέχεται απειλές για έξοδο από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η πολιτική τάξη επιδεικνύει ακραία ανωριμότητα. Οι θεσμοί, ακόμη και όταν εγγυώνται συγκεκριμένες δικλίδες ασφαλείας για τη διεξαγωγή της πολιτικής αντιμαχίας, δεν είναι δυνατόν να προβλέψουν και να προλάβουν τον εκτροχιασμό που προκαλεί η ελλιπής αντίληψη ρόλων, υποχρεώσεων, ευθυνών από την πλευρά των πολιτικών προσώπων. Ιδίως εμφανίζεται μη διαχειρίσιμη η πολιτική αναξιοπιστία των πρωταγωνιστών. Αυτή η αναξιοπιστία συνοδεύεται από βαθιά έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ τους, που καθιστά κάθε ενέργεια, κάθε λόγο, κάθε πολιτική δέσμευση κενή περιεχομένου. Η απουσία στοιχειώδους δυνατότητας επικοινωνίας των πολιτικών προσώπων, αφού ουδείς εμφανίζεται διατεθειμένος να εμπιστευθεί ή έστω να ακούσει και να καταλάβει τον συνομιλητή του, συνιστά έκφραση ενός πολιτικού πολιτισμού εξαιρετικά χαμηλού επιπέδου. Όταν οι ίδιοι οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος δεν εμπιστεύονται τη δέσμευση του πρωθυπουργού να παραιτηθεί, πώς να το περιμένει κανείς από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Σε μία πολιτεία όπου όλα τα πολιτικά πρόσωπα θεωρούνται κατά τεκμήριο ψεύτες, μέχρις αποδείξεως του εναντίου, η δημοκρατία δυσλειτουργεί.
Πώς γίνεται υπό αυτές τις συνθήκες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι δανειστές ή και οι πολίτες αυτής της χώρας να εμπιστευθούν τη σημερινή πολιτική τάξη; Πόση αλαζονεία, πόση έπαρση απαιτείται επιτέλους για να επιδεικνύει τέτοια θεσμική συμπεριφορά η πολιτική ηγεσία της χώρας; Καμία κυβέρνηση, είτε βαφτιστεί υπηρεσιακή, είτε μεταβατική, είτε εθνικής σωτηρίας, δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά όταν επικρατεί μια πολιτική κουλτούρα απόλυτης δυσπιστίας, αναξιοπιστίας και εγωπάθειας. Ήταν αναπόφευκτο μετά από όσα μεσολάβησαν η κυβερνητική συνεργασία να περιορίζεται χρονικά με ασφυκτικούς όρους και διεκπεραιωτικά ως προς τα επείγοντα. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο λίγες προσδοκίες μπορούν να καλλιεργούνται.
Την ίδια ώρα το ευρωπαϊκό διευθυντήριο στέλνει τελεσίγραφα για το εάν, πότε και με ποιες συνέπειες πρέπει να πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα, βουλευτικές εκλογές, κυβέρνηση συνεργασίας ή οτιδήποτε άλλο άπτεται της λειτουργίας μιας συνταγματικής δημοκρατίας! Στο ερώτημα από πότε αυτά ανήκουν στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η απάντηση είναι μη νομική: από τότε που αποδεικνύεται ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα παραπαίει και ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί, με κομμένη ανάσα, συνεδριάσεις κυβερνητικών και κοινοβουλευτικών οργάνων, δραματοποιημένες συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αντιφατικές δηλώσεις και σενάρια. Εκθαμβωτικές εικόνες πολιτικής παρακμής και αποσύνθεσης σε απευθείας σύνδεση.
Επί μία εβδομάδα χάθηκε κάθε θεσμική και πολιτική σοβαρότητα. Ενόσω η χώρα δέχεται απειλές για έξοδο από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η πολιτική τάξη επιδεικνύει ακραία ανωριμότητα. Οι θεσμοί, ακόμη και όταν εγγυώνται συγκεκριμένες δικλίδες ασφαλείας για τη διεξαγωγή της πολιτικής αντιμαχίας, δεν είναι δυνατόν να προβλέψουν και να προλάβουν τον εκτροχιασμό που προκαλεί η ελλιπής αντίληψη ρόλων, υποχρεώσεων, ευθυνών από την πλευρά των πολιτικών προσώπων. Ιδίως εμφανίζεται μη διαχειρίσιμη η πολιτική αναξιοπιστία των πρωταγωνιστών. Αυτή η αναξιοπιστία συνοδεύεται από βαθιά έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ τους, που καθιστά κάθε ενέργεια, κάθε λόγο, κάθε πολιτική δέσμευση κενή περιεχομένου. Η απουσία στοιχειώδους δυνατότητας επικοινωνίας των πολιτικών προσώπων, αφού ουδείς εμφανίζεται διατεθειμένος να εμπιστευθεί ή έστω να ακούσει και να καταλάβει τον συνομιλητή του, συνιστά έκφραση ενός πολιτικού πολιτισμού εξαιρετικά χαμηλού επιπέδου. Όταν οι ίδιοι οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος δεν εμπιστεύονται τη δέσμευση του πρωθυπουργού να παραιτηθεί, πώς να το περιμένει κανείς από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Σε μία πολιτεία όπου όλα τα πολιτικά πρόσωπα θεωρούνται κατά τεκμήριο ψεύτες, μέχρις αποδείξεως του εναντίου, η δημοκρατία δυσλειτουργεί.
Πώς γίνεται υπό αυτές τις συνθήκες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι δανειστές ή και οι πολίτες αυτής της χώρας να εμπιστευθούν τη σημερινή πολιτική τάξη; Πόση αλαζονεία, πόση έπαρση απαιτείται επιτέλους για να επιδεικνύει τέτοια θεσμική συμπεριφορά η πολιτική ηγεσία της χώρας; Καμία κυβέρνηση, είτε βαφτιστεί υπηρεσιακή, είτε μεταβατική, είτε εθνικής σωτηρίας, δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά όταν επικρατεί μια πολιτική κουλτούρα απόλυτης δυσπιστίας, αναξιοπιστίας και εγωπάθειας. Ήταν αναπόφευκτο μετά από όσα μεσολάβησαν η κυβερνητική συνεργασία να περιορίζεται χρονικά με ασφυκτικούς όρους και διεκπεραιωτικά ως προς τα επείγοντα. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο λίγες προσδοκίες μπορούν να καλλιεργούνται.