Dnews, 2.11.2025
Είχα μερικά χρόνια να επισκεφτώ το Βερολίνο. Η πόλη παραμένει πολύβουη, πολυπολιτισμική, με έντονη νυχτερινή ζωή, γεμάτη υπέροχα παλιά κτίρια, τόπους πολιτισμού και αξιοθέατα, αν και σε αρκετά σημεία έχει αλλοιωθεί από νεόκτιστες πολυκατοικίες, όχι πάντα καλού γούστου–γυαλί και μέταλλο. Αξιοσημείωτο επίσης ότι μπροστά σε κάθε είδους εβραϊκά μνημεία και συναγωγές, κάγκελα και μόνιμη αστυνομική παρουσία.
Η μεγάλη διαφορά, ωστόσο, από την περασμένη δεκαετία είναι ότι αφήνει ήδη τα σημάδια της η καθίζηση της οικονομίας. Εξίσου σοβαρό, καθημερινό πλέον θέμα συζήτησης είναι στην πολή η ραγδαία άνοδος της Ακροδεξιάς, που προκαλεί σοβαρή ανησυχία στον δημοκρατικό κόσμο. Σε δημοσκοπήσεις το AfD εμφανίζεται πλέον πρώτο κόμμα, με τα ποσοστά του σε ορισμένα ομόσπονδα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας να πλησιάζουν το 40%.
Έχει επίσης επανέλθει δριμύτερη η συζήτηση για τα λάθη της γερμανικής ενοποίησης, που άφησε πίσω της δύο ξεχωριστές κοινωνίες, με τους Ανατολικούς να αισθάνονται αδικημένοι, ριγμένοι, πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Οι πόλεις στα ανατολικά έχουν υποστεί πληθυσμιακά και οικονομικά πλήγματα που είναι σήμερα πιο ευδιάκριτα.
Το πρόβλημα της Γερμανίας αφορά ολόκληρη την Ευρώπη. Η πολιτική αστάθεια και η επερχόμενη οικονομική κρίση στην καρδιά της ευρωπαϊκής ηπείρου, δίπλα στην Γαλλία, την άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη που βρίσκεται σε βαθύ οικονομικό και πολιτικό τέλμα, περιθωριοποιούν την Ευρώπη μπροστά στις μεγάλες ανακατατάξεις που προκαλούν ο τραμπισμός, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η διευρυνόμενη συμμαχία των BRICS.
Με λίγες λέξεις την κατάσταση συνοψίζουν οι εξοπλισμοί που υπονομεύουν το κοινωνικό κράτος και τη δίκαιη πράσινη μετάβαση, η γεωπολιτική ανασφάλεια, η άνοδος των αντισυστημικών δυνάμεων του μεταφασισμού, η κατάρρευση θέσφατων για τον μέσο Γερμανό όπως η δυνατότητά του να αποταμιεύει, τα ανάμικτα αισθήματα για τους μετανάστες, η ενεργειακή εξάρτηση, οι γεωγραφικές και κοινωνικές διαιρέσεις. Η μεγάλη εικόνα είναι σκοτεινή. Το σοκ που βίωσαν οι κοινωνίες του ευρωπαϊκού Νότου πριν από 15 χρόνια, αρχίζουν να το νιώθουν τώρα και οι κάτοικοι της Γερμανίας.
Ήρθε λοιπόν η ώρα να πληρώσει και η Γερμανία τα μεγάλα στρατηγικά λάθη της πολιτικής της ηγεσίας τα προηγούμενα 20 χρόνια. Στον ουρανό πάνω από το Βερολίνο, την πρωτεύουσα της πάλαι ποτέ οικονομικής ατμομηχανής της Ευρώπης, τα σύννεφα πυκνώνουν. Ας είμαστε έτοιμοι, για άλλη μια φορά αυτό τον αιώνα, να δούμε όσες βεβαιότητες μας απέμειναν να θρυμματίζονται. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάντης για να διαπιστώσει ότι το εγγύς μέλλον θα έχει πολλή ξηρασία, συγκρούσεις και αγώνες επιβίωσης για τους λαούς της Ευρώπης.