Συνέντευξη στον Διονύση Μαρίνο για το βιβλίο: «Το “φαινόμενο Κασσελάκη”: Το μεσσιανικό προσωπείο της μεταδημοκρατίας»

andro.gr 23.11.2023

Ο Στέφανος Κασσελάκης ήρθε αυτοπροσώπως στην παρουσίαση του βιβλίου σας. Το περιμένατε; Τι άποψη αποκομίσατε από την διά ζώσης συνάντηση;

Έκπληξη ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του Μαΐου, έκπληξη ήταν η εκλογή του κυρίου Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Το ότι ήρθε στην παρουσίαση του βιβλίου δεν το θεωρώ και τόσο μεγάλη έκπληξη. Πρόκειται για έναν άνθρωπο ο οποίος έχει εμφανώς ένα επικοινωνιακό χάρισμα, από την άλλη πλευρά όμως ο λόγος του είναι πολιτικά ακατέργαστος, όπως αναδείχθηκε και στη συζήτηση που είχαμε με αφορμή τη βιβλιοπαρουσίαση.

Τελικά είναι απλώς ένας ανέγνωρος άνθρωπος που παίζει με τη φωτιά ή ένας πανέξυπνος καριερίστας;

Κατά τη γνώμη μου είναι ένας ευφυής άνθρωπος, ο οποίος διαπίστωσε το κενό που υπήρχε μετά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα και μέσα από μια σειρά συγκυριών που περιγράφω αναλυτικά στο βιβλίο μου «Το φαινόμενο Κασσελάκη» κυνηγάει το δικό του όνειρο για πολιτική καριέρα.

Πολλοί συγκρίνουν την περίπτωση του Στέφανου Κασσελάκη με τον Μπέπε Γκρίλο, ακόμη και με τον Τραμπ. Συμμερίζεστε αυτές τις ταυτίσεις;

Ο Γκρίλο και ο Τραμπ ήταν πασίγνωστοι στις χώρες τους από άλλες δραστηριότητες που είχαν στη δημόσια σφαίρα πριν εμπλακούν με την πολιτική, ενώ ο Κασσελάκης ήταν παντελώς άγνωστος. Ωστόσο και οι τρεις περιπτώσεις εντάσσονται κατά τη γνώμη μου στην περιπτωσιολογία της μεταδημοκρατίας και της μεταπολιτικής.

Έως τώρα στα αριστερά κόμματα υπήρχε το στεγανό της ιδεολογικής καθαρότητας και της «προϋπηρεσίας» σε κοινωνικούς αγώνες. Είναι ήττα αυτή η στροφή ή αλλαγή δεδομένων;

Νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια έναν πολιτικό λόγο που εκφεύγει από τον παραδοσιακό αριστερό λόγο, επιδιώκοντας άλλωστε να απευθυνθεί σε ακροατήρια που φτάνουν μέχρι το προοδευτικό κέντρο. Αυτή η μετάλλαξη, μεταξύ άλλων, διευκόλυνε την έλευση Κασσελάκη. Η ραγδαία συρρίκνωση της εκλογικής και δημοσκοπικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ υποδεικνύει ότι αυτή η στροφή δεν αποδείχθηκε επωφελής για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ να χάνει δυνάμεις συνεχώς. Πιστεύετε πως με τον Κασσελάκη θα επιστρέψει στο παλαιό 3%;

Σίγουρα όχι στο παλαιό 3%, δηλαδή στους ανθρώπους οι οποίοι τον στήριζαν πριν από την εκλογική του εκτόξευση στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Ωστόσο με τις διαδοχικές διασπάσεις και αποχωρήσεις δεν αποκλείεται η δύναμή του να συρρικνωθεί περαιτέρω.

Ποια είναι τα νέα «στοιχεία» που φέρνει ο Κασσελάκης στην πολιτική;

Κυρίως μία νέα αντίληψη του πολιτικού χρόνου, που όπως αναλύω στο βιβλίο επιταχύνθηκε ραγδαία, την εντατικότερη παρά ποτέ χρήση των νέων επικοινωνιακών εργαλείων και τη διάχυση ενός αβαθούς λόγου στον οποίο κυριαρχούν τα κλισέ και όχι οι ιδέες.

Φτάσαμε στην εποχή των ερασιτεχνών πολιτικών;

Δεν θα τους χαρακτήριζα ερασιτέχνες αλλά αυτόφωτους, υπό την έννοια ότι δεν προέρχονται από τους κομματικούς μηχανισμούς.

Αν και φαίνεται να έρχεται από το πουθενά, αρκετοί θεωρούν πως ο Κασσελάκης είναι αποτέλεσμα εσωτερικών «προεδρικών» διεργασιών. Μπορεί ένας άγνωστος, χωρίς πλάτες, να γίνει πρόεδρος ενός κόμματος;

Πράγματι ο κύριος Κασσελάκης είχε εξαρχής τη στήριξη ενός σημαντικού μέρους στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Αμφιβάλλω αν χωρίς αυτή τη στήριξη θα μπορούσε να εκλεγεί. Ωστόσο η ανοιχτή διαδικασία εκλογής από τα λεγόμενα στιγμιαία μέλη δεν αποκλείει την εκλογή άγνωστων προσώπων χωρίς στήριξη από κομματικούς μηχανισμούς.

Θα το θέσω ευθέως: είναι επικίνδυνος ο Κασσελάκης;

Ως πρόσωπο δεν θα τον χαρακτήριζα επικίνδυνο. Ως φαινόμενο θεωρώ όμως ότι υποκρύπτει έναν κίνδυνο για τη δημοκρατία.

Αυτή θα είναι η εικόνα της μεταδημοκρατίας; Να περιμένουμε κι άλλους Κασσελάκηδες στο μέλλον;

Όπως αναλύω στο βιβλίο, όχι μόνο πρέπει να περιμένουμε κι άλλα «φαινόμενα Κασσελάκη», αλλά ακόμη και στη θέση του κυρίου Κασσελάκη θα μπορούσε να βρίσκεται κάποιος άλλος άγνωστος, επικοινωνιακός και άφθαρτος διεκδικητής.

Θα πάψουμε ποτέ να ομνύουμε σε μεσσίες; Δεν είναι κι αυτό ένα δείγμα ανωριμότητας;

Ο κόσμος έχει γίνει τόσο περίπλοκος, οι εκπλήξεις και τα πλήγματα των τελευταίων χρόνων αλλεπάλληλα, από την οικονομική κρίση και την πανδημία μέχρι την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή, ώστε δεν πρέπει να μας εκπλήσσει η ανάγκη των ανθρώπων για μεσσίες.

Είναι όλα, τελικά, επικοινωνία και social media;

Ασφαλώς όχι. Χρειάζεται πάντα και το κατάλληλο περιεχόμενο. Το ζήτημα είναι αν αυτό το περιεχόμενο έχει πολιτικό βάθος ή είναι ρηχό και ασπόνδυλο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ εξαιτίας του Κασσελάκη είναι ένα κόμμα σε αποδρομή. Στελέχη φεύγουν, οπαδοί αποχωρούν. Αναρωτιέμαι αρχηγός τίνος κόμματος θα είναι στο τέλος ο Κασσελάκης;

Αυτό δεν μπορεί να το προβλέψει κανείς. Αυτή είναι άλλωστε η γοητεία της πολιτικής: το απρόβλεπτο.

Το ότι είναι γκέι ήταν ένα χαρτί που το έπαιξε από την αρχή. Μπορεί να τον πάει όμως μακριά;

Δεν νομίζω ότι ο κ. Κασσελάκης έπαιξε ένα τέτοιο χαρτί. Κατά τη γνώμη μου η δημοσιοποίηση της σεξουαλικής ταυτότητάς του ήταν μια θετική διάσταση της πολιτικής του διαδρομής.